Het Verzetsherdenkingskruis is een nationale onderscheiding die werd ingesteld bij Koninklijk Besluit (nr. 104) op 19 december 1980 ter gelegenheid van de 35ste verjaardag van de bevrijding. De onderscheiding is bedoeld voor deelnemers aan het verzet tegen de bezetters van Nederlands grondgebied in de Tweede Wereldoorlog. In totaal hebben meer dan 18.000 mensen het kruis aangevraagd, waarvan 15.300 het kruis hebben gekregen.

Naast het model Verzetsherdenkingskruis kon degene aan wie de onderscheiding werd toegekend ook apart een miniatuurkruis met baton aanvragen. Het modelkruis wordt alleen gedragen bij officiële gelegenheden, het miniatuurkruis is voor speciale gelegenheden, te kiezen door de drager.

Het is een vierarmig zilveren kruis met een breedte van 40 millimeter. Op de horizontale arm is de tekst “DE TYRANNY VERDRYVEN” te lezen, die deel uitmaakt van het zesde vers van het Wilhelmus en als zodanig het verzet tegen de bezetter symboliseert. Het vlammende zwaard op de horizontale arm symboliseert zowel de effectiviteit van het gewapende verzet als het vuur van spiritueel verzet. De hierboven afgebeelde koninklijke kroon symboliseert de verbinding tussen het verzet en de koninklijke familie. De jaartallen 1940 en 1945 zijn onderaan de horizontale armen geplaatst.

De keerzijde toont de Nederlandse Leeuw in het midden en op de horizontale arm het jaar van instelling: 1980 (boven) en de afkorting “F.S.INV.” (Frans Smits Inv.) En “KON.-BEGEER VOORSCHOTEN” (Koninklijke Begeer).

De drager van dit kruis is bij ons bekend en wordt alleen op speciaal verzoek van de familie met de koper gedeeld.